Zeren artean aukeratzea?
Bai, Ukrainako gerra izugarria da. Jugoslaviako gerra, Siriako gerra eta aurreko ehunka gerra bezain izugarria. Izuaren ostean analisia dator, eta hor konplikatzen da. Jakina, Putin erotu egin dela esan daiteke, eta ia mundu osoak erasoa gaitzesten duela –ikus NBEren ebazpenak. Baina hau egia erdia baino ez da.
Arazoari analitikoki heltzen badiogu, Putinen erabaki zoroen zergatia Sobietar Batasunaren kolapsoan aurkituko dugu. Hori erori egin zen ahultasun ekonomiko nabarmenagatik. Jende gehienak oso gaizki zeuden eta beren herrien independentzia hobetzea espero zuten demokraziari eta kapitalismoari buelta emanez, porrot egin zuen komunismoaren alternatiba gisa. Orain hobekuntzaren zain daude. Noiz arte itxarongo ditugu? 30 urte daramatzate zain. Beste 20 edo 100 urte, betirako?
Demokrazia norbanako bakoitzak bere bizitza duintasunez eta pobreziaz harago bizitzeko duen aukeratik bizi da. Hori egia da Erdialdeko Asiako sobietar errepublika ohientzat ez ezik, Afrikarentzat eta beste hainbat eskualderentzat ere. Mundu librea deritzonak hori kudeatzen ez badu, gerra gehiago egongo dira, norgehiagoka nuklearra arte. Lotura hauek ulertu behar ditugu.
Errusia Putinen pertsonan munduko potentzia izatera itzuli nahi du. Zergatik ez du erasotzen orain Erdialdeko Asia (Kaukasoko gerran jada egiten saiatu zena, adibidez), Ukraina baizik? Erdialdeko Asia itxaron dezakeelako. Hango jendea oraindik gaizki dabil eta Errusiak aurreikuspen onak ditu errepublikak borondatez berriro Errusiaren besoetan erortzeko! Ukrainako jende gehienek, ordea, demokrazia eta kapitalismoa guztiz borondatez aukeratu dituzte, eta haien bizi-baldintzak hobetu egin dira Europarekiko hurbiltasunagatik. Beraz, arriskua da demokraziak eta kapitalismoak bizitza hobea bermatzea. Putinek, noski, ezin du hori gelditzen utzi, eta Txinak ere ez.
Txinak bi mundu nahastu dituen bidea aukeratu du. Batetik, botere aparatu komunista, eta bestetik, askatasun ekonomikoak. Orain arte, bide hau arrakastatsua izaten ari da, jendearen askatasun pertsonalaren kontura.
Zoritxarrez, kapitalismoak bere forma itsusienean ere erakusten du biztanleriaren zatiketa oso aberats eta oso pobretan. Hori ikus daiteke itxuraz sendotutako demokrazia kapitalistetan ere. Trumpek argi eta garbi erakutsi ditu bertan dauden lehergaiak. Beraz, demokraziak ez du inoiz lortuko azken garaipena, eta norgehiagoka nuklearraren zain jarraitu beharko genuke.
Hementxe nago nire estudio txikian eserita, musika ekoizle gisa nire biziraupen ekonomiko pertsonalaren alde borrokan etsi-etsian. Demokrazia kapitalistetako jende askorentzat adibide bikaina. Bai, lanpetuta egon naiz! Musika-heziketa akademiko zabal bati urte nekagarri asko jarraitu zioten mundu honetako agertokietan - burnout arte. Horren ostean bizitzaren aldeko borrokak jarraitu zuen. Lanbide berria – zorion berria – hurrengo kiskali arte. Orain saiatzen naiz nire pentsioa musika ekoizpenarekin osatzen.
Bai, libreki adierazi dezaket nire iritzia. Ez zait bonbarik erortzen burura eta nahikoa daukat jateko. Beraz, ondo nabil? Ez, musikaren negozioan esperientzia handiko artista naizen aldetik berriro bizitzen baitut nola botere ekonomikoak izugarri murrizten duen nire garapen pertsonala. Atezain deitzen direnek azken alkandora bizkarretik kendu nahi dute nire ekoizpenak entzulearen belarrira iritsi baino lehen. Hauxe da lehia kapitalismoan.
Kultur paisaiaren pribatizazio (kapitalizazioa) progresiboaren ondorioz, gaur, inoiz baino gehiago, honako hau aplikatzen zaie artistei: “Ez dago aukerarik merkatuan finantza inbertsiorik gabe”. Askorentzat maila altuan kexatzea dirudi, baina Ovidiok lehen esan zuen bezala: "Esisi hastasei". Askatasun mota hau ez da inoiz jendearen bihotzetara iritsiko. Biztanleriaren gehiengoa hazkuntza pertsonal eta ekonomikotik kanpo geratzen bada finantza-ahalmen faltagatik, laster bihurtuko da iluna. Orduan izurritearen eta koleraren artean bakarrik izango dugu aukera.