Muziek en emoties

Er zijn veel mensen die het moeilijk vinden om met emoties om te gaan. Geestelijke verwondingen of kindertrauma's zijn slechts twee van de vele redenen. De beschermende mechanismen van de ziel (bv. Ironie) zijn net zo gevarieerd. Maar dit betekent niet dat deze mensen emotieloos zijn. Integendeel, er kan worden opgemerkt dat het meestal zeer gevoelige mensen zijn die bijzonder worden getroffen.

In mijn toneelstuk “From Ape to Human” speelt dit idee een doorslaggevende rol. Oppervlakkig gezien gaat het stuk over een intelligente machine die emoties laat zien, wat leidt tot grappige verwarring. In de kern vormen verborgen menselijke emoties echter het diepe thema.

Nadat ik klaar was met het toneelstuk, besloot ik om van sociaal-kritische thema's de nieuwe focus van de Entprima Jazz Cosmonauts. Concreet gaat het vooral om empathie. Zeker in tijden van de Corona-pandemie en klimaatverandering moet het voor ieder rationeel mens duidelijk zijn dat de grote problemen van deze wereld alleen mondiaal kunnen worden opgelost. Het is echter een bittere ervaring dat de rede alleen mensen niet tot handelen aanzet. Zolang we niet emotioneel worden bewogen door het lot van bevolkingsgroepen waarmee we geen direct contact hebben, is er geen aanzet tot actie. Maar wat heeft dit allemaal met muziek te maken?

Ik ben een van die mensen die hun hele leven lang emoties hebben onderdrukt om te overleven in de strijd om het bestaan. Nu ik afglijd naar het zogenaamde pensioen, breekt het ook door tegen de weerstand van de barrières die ik heb opgebouwd. En dit zie je terug in mijn muziek. Het valt echter op dat mijn sociaal-politieke titels het moeilijk hebben met het publiek, vooral omdat ze nog steeds gekruid zijn met een flinke portie ironie. Maar waar is deze ironie goed voor als je vrede hebt gesloten met je eigen gevoelens?

Het heeft iets te maken met waarachtigheid. Als ik nu emoties in muziek toelaat, zouden ze waarheidsgetrouw moeten zijn. Maar als we de hitparades kritisch bekijken, zien we dat de meest ogenschijnlijk emotionele titels vaak een verkoopberekening volgen. De meest succesvolle producers weten precies hoe ze een beroep moeten doen op de gevoelens van de luisteraars. En dit is eerder zelfmedelijden dan medelijden met verre, gekwelde mensen.

Het is moeilijk om waarachtigheid van bedrog te scheiden, omdat er zelfs onder de titels waarheidsgetrouwe elementen zijn die het gevoel bijna als een monstrans voor zich dragen. Een met gevoel overgoten nummer, geschreven door professionele en berekenende makers, kan door een eerlijke artiest in zijn geheel worden omgezet in waarachtigheid. Voor de kunstenaar die een werk van begin tot eind maakt, is uiterste voorzichtigheid echter van toepassing.

Een ironische breking van de emotionele basishouding, die ongetwijfeld een voorwaarde is voor waarheidsgetrouwe muziek, kan behulpzaam zijn. Deze ironie zo samenvoegen met de emotie dat ze niet begraven wordt, is een uiterst artistieke daad. In mijn track “Emotionplus Audiofile X-mas 1960”, die op 18 december 2020 wordt uitgebracht, heb ik het gevoel dat het me als nooit tevoren is gelukt. Ik zou blij zijn als het publiek hetzelfde voelt. Ik geloof bijna dat het lied het 4-jarige kind zou hebben geraakt Horst Grabosch, ook al was ironie op dat moment niet in zijn gedachten.